ถ้ำแก้ว ตั้งอยู่ที่บ้านบางปู ในอุทยานแห่งชาติสามร้อยยอด เส้นทางการเดินทางไปทางเดียวกับถ้ำพระยานคร แต่ถึงก่อนประมาณ 3 กิโลเมตร อยู่ทางตอนใต้ของเทือกเขาหุบจันทร์ มีระดับความสูงประมาณ 120 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อยสวยงามเมื่อถูกแสงไฟสาดส่องจะสะท้องแวววาราวกับเกล็ดเพชร หรือเกล็ดแก้วซึ่งเป็นที่มาของชื่อถ้ำแก้ว การเดินทางเที่ยวชมถ้ำแก้วควรติดต่อเจ้าหน้าที่นำทางเพราะทางด้านในมืดมาก ภายในเป็นหลุมบ่อ ซอกหินลึกตลอดการเดินทาง ควรสวมใส่ร้องเท้าผ้าใบในการเดินทางเที่ยวชม และต้องติดต่อเช่าไฟฉายในการเดินทางเข้าชม (ควรจะใช้ไฟฉายคนละกระบอกเพราะเส้นทางอันตราย) ที่สำคัญให้เดินไปตามลูกศรบอกเท่านั้น อย่าเดินออกทางลูกศรเพราะจะทำให้หลงเส้นทาง อาจทำให้เกิดอันตรายได้
ประวัติ
มีพระธุดงค์ท่านหนึ่งได้เข้าไปในป่า เพื่อไปนั่งวิปัสสนาแล้วได้เจอปากถ้ำแก้ว ต่อมานายบ่ายไม่ทราบนามสกุลได้หลงเข้าไปในถ้ำ ก็ได้ไปพบหินงอกหินย้อย ซึ่งในช่วงหน้าฝนจะพบเห็นหินงอกหินย้อยสวยงามเพราะมีแร่ซิลิกาทำให้เกิดแสงระยิบระยับภายในถ้ำแก้ว จึงเป็นที่มาของถ้ำแก้ว
ลักษณะโดดเด่น
ในบริเวณถ้ำแก้วมีความโดดเด่นของภูมิประเทศแบบคาสต์ (Krat) ซึ่งมีลักษณะภูมิประเทศที่เป็นหินปูน พื้นที่คุณลักษณะละลายน้ำได้ โดยน้ำจะชะละลายหินออกไปมาจนมีลักษณะตะปุ่มตะป่ำเต็มไปด้วยหลุมบ่อเกิดถ้ำและทางน้ำใต้ดิน ถ้ำแก้วอยู่ในบริเวณเนินเขาหินปูนได้ผ่านกระบวนการทางธรณีวิทยาดังกล่าว และภายในถ้ำยังมีการสะสมตัวของตะกอนน้ำ หรือแร่แคลไซต์ทำให้เกิดลักษณะหินงอกหินย้อย หินปูนฉาก หรือหินน้ำไหล ซึ่งเป็นลักษณะที่สวยงาม บริเวณดังกล่าวแสดงการสะสมตัวของหินปูนในทะเลน้ำตื้นและผ่านการชะล้างกัดเซาะของทางน้ำให้มีลักษณะเป็นโพรง
ธรณีวิทยา
เป็นภูเขาหินปูนีซากดึกดำบรรพ์พวกฟูซูลินิตแบรคชิโอพอต อายุ เพอร์เมียนช่วงกลาง หรือประมาณ 253 ล้านปี มีหินดินดานและหินทรายแยกสลับบ้าง ลักษณะของถ้ำแก้วอยู่บนยอดเขามีระยะทางจากเชิงเขา 15 เมตร มีทางเดินเข้าไปประมาณ 100 เมตร เส้นทางบางช่วงค่อนข้างแคบชัน พบลักษณะการสะสมตัวของตะกอนถ้ำอยู่มากหินงอก หินย้อย เสาหิน และธารน้ำไหลเป็นต้น

การเดินทาง

จากกรุงเทพฯ ขับมุ่งตรงสู่ จ.เพชรบุร จากตัวเมืองเพชรบุรี ท่านจะผ่านทางเข้าหาดชะอำ ซึ่งอยู่ทางด้านซ้ายมือ (เป็นสี่แยกไฟแดง) ไม่ต้องเลี้ยว ให้ขับตรงไปอีกประมาณ 25 กม. ท่านจะถึงตัวอำเภอหัวหิน จากตัวเมืองหัวหินใช้ทางหลวงหมายเลข 3219 เพื่อมุ่งหน้าสู่ อ.สามร้อยยอด พอถึง ถึงหลักกิโลเมตรที่ 286.5 ให้ท่านเลี้ยวเข้าสู่อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด (มีป้ายบอกทางตลอด) ขับเข้ามาแล้ววิ่งไปสุดทางก็จะพบทางแยกจะมีป้ายเลี้ยวขวาไปอุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด ให้เลี้ยวไปตามป้ายเลย เลี้ยวไปไม่ไกลก็จะมีป้ายเลี้ยวซ้ายต่อ เป็นเส้นทางชนบท ป.ช.4020 ไปตามทางได้เลย จากนั้นสังเกตุให้ดีจะมีป้ายบอกไปถ้ำพระยานคร (ไปทางเดียวกัน จะเป็นสี่แยกให้ขับเลี้ยวซ้ายไปทางถ้ำพระยานคร (ทางขวาจะเป็นวัดหุบตาโคตร) ขับเข้าไปประมาณ 1 กิโลเมตร ก็ป้ายบอกทางไปถ้ำแก้ว ขับไปประมาณ 1 กิโลเมตรจะเป็นทางลาดยาง ก็จะเจอทางขึ้นถ้ำแก้ว เดินทางขึ้นเขาอีก 128 เมตร ก็จะถึงปากทางลงถ้ำแก้ว